Chyba nie ma drugiego tak pogmatwanego tematu w nauce śpiewu, jak śpiewanie przeponowe.
Zacznijmy od tego, że śpiewanie przeponą nie jest zbyt trafnym ani precyzyjnym określeniem, ponieważ przepona to mięsień, którym nie da się nic zaśpiewać.
To określenie z jakiegoś powodu przyjęło się jednak wśród ludzi. Do tego stopnia, że jeśli ktoś nie wie kompletnie nic o nauce śpiewu, to przynajmniej słyszał jedno – że trzeba śpiewać przeponą (z przepony).
Z tego artykułu dowiesz się jak śpiewać przeponą i co to właściwe znaczy.
Co to jest przepona
Przepona to taki mięsień znajdujący się pomiędzy płucami, a jamą brzuszną.
Przepona służy nam do nabierania powietrza i właściwie na tym jej rola się kończy.
To działa tak, że kiedy przepona się napina i obniża, to powietrze zostaje zassane do naszych płuc. Jednocześnie żebra rozchylają się lekko na boki, a brzuch się powiększa, bo przepona spycha nasze bebechy w dół.
Kiedy przepona się rozluźnia, to powietrze opuszcza nasze płuca, a brzuch wraca do swoich normalnych rozmiarów.
Co to jest oddychanie przeponowe
Dla wielu ludzi śpiewanie przeponą jest jednoznaczne z tym, że ktoś oddycha przeponowo w czasie śpiewania.
Przypomnę Ci tutaj, że w nauce śpiewu nie ma jednolitej terminologii, dlatego zdarza się, że różni ludzie w różny sposób definiują te same pojęcia.
Oddychanie przeponowe to nic innego, jak najbardziej naturalny sposób oddychania dla człowieka.
Takie oddychanie jest również najbardziej optymalne dla śpiewu.
Charakteryzuje się ono tym, że w czasie wdechu nasze żebra rozchylają się na boki, a brzuch idzie na zewnątrz. Przy wydechu natomiast, wszystko wraca do swojego domyślnego położenia.
Jeśli oddychasz inaczej, np. przy wdechu Twój brzuch wchodzi do środka, a Twoje ramiona i klatka piersiowa się unoszą, to musisz to skorygować.
Możesz to zrobić poprzez regularne, świadome oddychanie w sposób prawidłowy.
Śpiewanie przeponą i podparcie oddechowe
Śpiewanie przeponą (z przepony) jest najczęściej rozumiane jako śpiewanie z podparciem oddechowym.
Co to jest podparcie oddechowe? Już tłumaczę.
Jak już ustaliliśmy, przepona umożliwia nam nabieranie powietrza do płuc.
To powietrze jest nam potrzebne do śpiewania. To takie paliwo dla naszego głosu.
Nie chcemy zatem, aby przepona zaraz po wdechu się zrelaksowała i w jednej chwili pozbawiła nas całego paliwa.
Chcemy mieć zapas powietrza, którego możemy użyć do zaśpiewania danej frazy na jednym wydechu.
Dodatkowo, w czasie śpiewania, chcemy wydychać stały i niewielki strumień powietrza, ponieważ właśnie takiego strumienia potrzebują nasze struny głosowe, aby efektywnie pracować.
Struny głosowe to takie dwa delikatne „listki” położone w naszej krtani, które drgają pod wpływem przechodzącego pomiędzy nimi powietrza.
Te drgania tworzą surowy dźwięk, który następnie nabiera formy w naszych komorach rezonacyjnych – gardle, jamie ustnej i zatokach.
Gdyby, przykładowo, w czasie śpiewania przepona uwolniła nagle zbyt dużo powietrza, to nasze delikatne struny mogłyby sobie z tym powietrzem nie poradzić i odmówić współpracy.
W takiej sytuacji, śpiewany przez nas dźwięk mógłby się nie odezwać lub wydobylibyśmy go odczuwając jednocześnie ból w krtani.
Takie zdzieranie gardła nie jest nigdy dobrym pomysłem i może prowadzić do uszkodzenia strun głosowych.
Dlatego każdy dobry wokalista potrafi kontrolować to, ile powietrza używa do śpiewania.
Sztuka kontrolowania strumienia wydychanego powietrza w czasie śpiewanie to jest właśnie podparcie oddechowe lub śpiewanie przeponą.
Jak śpiewać przeponą, a nie gardłem
Jak śpiewać przeponą, a nie gardłem to często zadawane pytanie.
Ktoś czepliwy mógłby zauważyć, że przecież zawsze śpiewa się gardłem, bo w gardle umiejscowione są struny głosowe.
A to przecież za pomocą strun głosowych wytwarzamy dźwięki.
To prawda, ale jak już wiesz, operujemy tu pewnymi skrótami myślowymi.
W tym wypadku śpiewanie gardłem oznacza śpiewanie z napiętym, zaciśniętym gardłem, któremu mogą towarzyszyć nieprzyjemne, bolesne, odczucia.
Niechciane napięcia w gardle to często wynik braku właściwego podparcia oddechowego czyli tego naszego śpiewania przeponą.
Kiedy struny głosowe nie mogą sobie poradzić ze zbyt dużym strumieniem powietrza, to okoliczne mięśnie chcąc je chronić napinają się i uniemożliwiają im pracę (a nam śpiewanie).
Jeśli nie chcesz, żeby ten mechanizm ochronny się uruchamiał, musisz kontrolować to, ile powietrza używasz do śpiewania i nie uderzać w struny zbyt dużym strumieniem powietrza.
Jak śpiewać przeponą i kontrolować strumień wydychanego powietrza?
Nad samą przeponą nie mamy aż takiej władzy i nie możemy jej bezpośrednio kontrolować. Możemy jednak zapanować nad nią wykorzystując inne mięsnie – mięśnie brzucha, pleców i lędźwi.
Możesz dobrze odczuć te mięśnie, kiedy trzymasz przed sobą coś ciężkiego.
Aby nauczyć się lepiej kontrolować strumień wydychanego powietrza, możesz na przykład wykonywać regularnie moje ulubione ćwiczenia oddechowe.
Ćwiczenie to polega na bardzo powolnym wydychaniu powietrza na „Sssssss…”.
Dbaj o to, aby Twoje syczenie było jednostajne, bez żadnych przerw, wahań czy załamań. Ćwiczysz w ten sposób panowanie nad swoją przeponą. Zauważ, że im dłużej syczysz na jednym wydechu, tym większej fizycznej siły to od Ciebie wymaga.
Pomocne będą też wszelkie inne ćwiczenia oddechowe, a także ćwiczenia fizyczne, takie jak brzuszki, pompki czy odgięcia tułowia.
Jak śpiewać przeponą krok po kroku
Pewnie myślisz teraz jak to wszystko wygląda w praktyce. Postaram się opisać proces śpiewania przeponą krok po kroku.
Jak śpiewać przeponą?
- Nabierz niewielką ilość powietrza, potrzebnego do zaśpiewania danej frazy
- Zacznij śpiewać starając się jak najbardziej spowolnić wydech.
- Postaraj się rozluźnić swoje gardło
- Utrzymuj swoje żebra lekko rozchylone i pozwól brzuchowi powoli wchodzić do wewnątrz
- Dopasuje strumień wydychanego powietrza do dźwięków, które śpiewasz.
Śpiewanie przeponą to jedna z tych umiejętności, których najlepiej nauczyć się poprzez praktykę i którą z pewnością nabędziesz kontynuując swoją przygodę z nauką śpiewu.
Temat podparcia oddechowego jest dosyć rozległy i na pewno jeszcze będziemy o nim mówić.
